“ Etme bulma dünyası” sözü, günlük yaşamımızda çok duyduğumuz bir deyimdir.
Metafizik bir yönü de vardır. Hiçbir kötülük, kimsenin yanına kalmaz, er geç
karşılığını bulur, anlamındadır. Öyle mi olur? Bazen doğru çıktığını
şaşkınlıkla görürüz. Adam, gençliğinde anne babasına gerekli saygıyı
göstermemiştir, yaşlılığında aynısıyla karşılaşır. Ya da siyasette yaptığı ayak
oyunu, onun da başına gelebilir. “Çalma
elin kapısını, çalarlar kapını” sözü de benzer anlam taşır. Bilerek ve
isteyerek yaptığın kötülük sana da olabilir.
Hayatımıza giren bu sözler, yılların
deneyiminden ve imbiğinden geçmiştir. Bir ders niteliğindedir. Toplum düzenini
sadece kanunlar sağlamaz, insanın vicdanına hitap eden bu sözler de düzenler.
Toplum vicdanı, yöneticileri de derinden etkiler. Makam, mevkii sahibi insanlar
için, eskiden yeniçerilerin padişaha söylediği şu sözler de her zaman
hatırlatılır. “Gururlanma, padişahım.
Senden büyük Allah var.” Bu sözlerle, mevkii ve makamı ne kadar büyük
olursa olsun, bir faninin gurur ve kibirden uzak durması öğütlenir.
Büyüklerimden duyduğum bir deyim daha
vardır. Ne demek istendiğini her zaman düşünmüşümdür. Derlerdi ki, “Pamukçu, beyaz köpekten hoşlanmaz”. Eskiden pamuğu çekirdeğinden ayırmaya yarayan
makineye çırçır adı verilirdi. O zaman pamukçular bu işle uğraşırdı. Sanırım,
pamukçular, pamukla karışıp rekabet edecek diye beyaz köpeğin dolaşmasından
bile rahatsız olurlarmış. Günümüzde de bazı siyasilerin rakiplerine bu gözle
baktıklarını görmekteyiz.
Yaşamın içinde, özellikle bizi idare
eden yöneticiler için söylenen bir deyim daha vardır. “Hiç kimse vazgeçilmez değildir. Şehir mezarlıkları, kendini
vazgeçilmez sananlarla doludur.” Bu sözleri herkes için yakıştırabiliriz.
Mahalle muhtarı ya da kasabı da bu fikirde olabilir. Bizi yönetenler de böyle
düşünebilir. Ben gidersem her şeyin sonu gelir. Halbuki
böyle bir şey olmaz. Her şey yaşamın dinamiğine uygun olarak devam eder. Çünkü
hiç kimse ölümsüz değildir. Önemli olan sistemin işlemesidir.
Gençliğine, zenginliğine, güzelliğine ve makamına
hiç kimse güvenmemelidir! Bunlar gelip, geçicidir. Kalıcı olan insanlıktır. İnsanlığa
yapılan hizmettir. Bu hizmet yolunda da insana yakışan güçlü, eğilip bükülmeyen
karakterdir. Bu konuda da anonim olan bir söz vardır. Zenginlik bir şeydir,
sağlık iki şeydir, karakter her şeydir.
27/04/2018
Orhan Kalyoncu
orhankalyoncu.blogspot.com.tr