LİDER DEMOKRASİSİ

Ebedi Lider

                                       

       Ülkemizde, 1946 yılında çok partili sisteme geçildiğinden itibaren siyasi partilerin liderleri her zaman ön planda olmuştur. İnönü, Menderes, Bayar, Ecevit, Demirel isimleri partileriyle özdeşleşmiş, adeta partileri, onlarsız düşünülemez duruma gelmiştir. Halk arasında parti adından önce liderlerin adı söylenmeye başlanmıştır. Cumhuriyet tarihinde 1950-60 yılları arasında lider olarak Cumhuriyet Halk Partisinde İsmet İnönüyü, Demokrat Parti’sinde Celal Bayar ile Adnan Menderes’i görmekteyiz. 27 Mayıs 1960 yılında Askeri Darbe olduktan sonra CHP’sinin başında İsmet İnönü devam ederken, DP’nin yerine kurulan Adalet Partisinin (AP) başına ise Süleyman Demirel gelmiştir. 1970’lerde Adalet Partisinde Süleyman Demirel’in liderliği sürmüş, CHP’sinde demokrasi tarihinde ilk kez demokratik olarak genel başkanlık el değiştirmiş, 1972’de yapılan kurultayda İsmet İnönü’nün yerine Bülent Ecevit genel başkan olmuştur.

      12 Eylül1980 Askeri Darbesinden sonra TBMM ve partiler kapatılıp, liderlerin bazıları Zincirbozan Askeri Üsse götürülerek mecburi ikamete mecbur tutuldu. Darbe sonrası kurulan Askeri Konsey, 1983 genel seçimlerine 3 partinin katılmasına izin verdi. Bunlar; Turgut Özal’ın Anavatan Partisi (ANAP), Necdet Calp’in Halkçı Partisi (HP), Turgut Sunalp’in Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) idi.1987’de yapılan referandum sonucu eski partilerin liderlerinin yasakları kalkınca tekrar liderlik koltuklarına döndüler. Adalet Partisinin yerine kurulan Doğru Yol Partisine (DYP); Süleyman Demirel, Sosyal Demokrat Parti (SODEP)- Halkçı Parti (HP) birleşmesiyle oluşan Sosyal Demokrat Halkçı Partisine (SHP);Erdal İnönü, Milli Selamet Partisi (MSP) yerine kurulan Refah Partisine (RP); Necmettin Erbakan, Milletçi Hareket Partisinin (MHP) yerine kurulan Milliyetçi Çalışma Partisine (MÇP); Alpaslan Türkeş, Rahşan Ecevit tarafından kurulan Demokratik Sol Partisine (DSP); Bülent Ecevit genel başkan oldular.

    1990’lı yıllarda Turgut Özal’ın cumhurbaşkanı olması üzerine ANAP’ın başına önce Yıldırım Akbulut daha sonra Mesut Yılmaz geçti. Turgut Özal'ın ölümü üzerine de onun yerine cumhurbaşkanı olan Süleyman Demirel’den sonra DYP’sine Tansu Çiller genel başkan oldu. SHP’nin başındaki Erdal İnönü yerini Murat Karayalçın’a bıraktı. SHP ile 1992’de yeniden açılan CHP birleşince 09.09.1995’te Deniz Baykal CHP’nin yeni genel başkanı oldu. 2000’li yıllarda ANAP ve DYP yapılan seçimlerde baraj altı kalarak tabela partileri haline geldiler. 2001’de kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kurucu genel başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2014’te cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra Ak Parti’nin başına önce Ahmet Davutoğlu (27.08.2014- 22.06. 2016) sonra da Binali Yıldırım (21.05.2016- 21.05.2017) seçildiler.

     2020 Türkiye’sinde, Adalet ve kalkınma Partisinin (Ak Parti) genel başkanı ve cumhurbaşkanı olarak Recep Tayyip Erdoğan’ı, Cumhuriyet Halk Partisinin başında (CHP) 2010 yılından sonra Deniz Baykal’ın yerine geçen Kemal Kılıçdaroğlu’nu, 1997’den beri Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) başında Devlet Bahçeli’yi, 25 Ekim 2017’de kurulan İYİ Parti’nin başında Meral Akşener’i, Saadet Partisinin (SP) başında Temel Karamollaoğlu’nu, Halkın Demokrasi Partisinde (HDP) eş başkanlar olarak Mithat Sancar’ı ve Pervin Buldan’ı görmekteyiz.

     Cumhuriyetin kuruluşundan beri ülkemizin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk ve İstiklal Savaşı kahramanı İsmet İnönü’den sonra partilerinin başında birçok lider geldi, geçti. Kimisi, gerçek devlet adamı, kimisi de sadece partilerinin genel başkanı oldular. Lider olmak kolay değildir. Ülkesinin yazgısına damgasını vurur. Liderlerin başarı ya da başarısızlığı hakkındaki hükmü tarih verecektir. Ancak 21. yüzyılın ilk çeyreğini tamamlamamıza çok az bir süre kala artık her şeyi liderlerden beklemek yerine demokrasinin niteliklerinin arttırılması daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Çağdaş batı demokrasilerinde güçlü lider değil, güçlü demokrasi vardır.

orhankalyoncu.blogspot.com tr     06.03.2020