CUMHURBAŞKANI ADAYI

 

Kemal Kılıçdaroğlu

          4 yıl önce partisi, kendisine onurlu bir görev vererek onu, CHP’sinin cumhurbaşkanı adayı yaptı. İyi bir hatipti. Yaptığı mitinglerle meydanları hınca hınç dolduruyor, halkın nabzını tutmasını biliyordu. Bir umut ve heyecan rüzgarı estirdi. Seçim ikinci tura kalırsa kazanma olasılığı vardı. Kendisine olan güvenini gösteren ünlü tekerlemeyi de dilinden düşürmüyordu; “bir mıh, bir nalı, bir nal bir atı, bir at bir yiğidi, bir yiğit, bir vatanı kurtarır.” Ne yazık, yiğidimizin aldığı %31’e yakın oy, partisinin 5-6 puan üzerinde olmasına rağmen seçimin ikinci tura kalmasına yetmedi. Seçim, o gece, “Adam kazandı”, sözüyle sona erdi. Aday olurken, “bir daha genel başkanımın karşısına genel başkan adayı olarak çıkmam”, demesine rağmen arkadaşları, seçimlerin hemen ardından olağanüstü kurultay için imza toplamaya başladılar. Ancak imza sayısı da yetmedi. Daha sonra Memleket Partisini kurdu. Geçen günlerde bir televizyon kanalına sayın Muharrem İnce şöyle demeç verdi; “cumhurbaşkanlığı seçiminde neden Kemal Kılıçdaroğlu'na destek vereyim? Ben adayım. Kendime destek veriyorum. Destek mestek vermiyorum, kendimi destekliyorum."

      Tabii ki artık ayrı partilerin genel başkanları olarak birbirlerine destek vermek zorunda değiller. Anayasaya göre cumhurbaşkanı olma özellikleri taşıyan herkes gerekli şartları yerine getirerek aday olabilir. Ancak siyaset, fazla çelişkiyi ve kişisel davranmayı kaldırmaz. Amaç, birilerinin cumhurbaşkanı olması mı, yoksa 20 yıldır ülkeyi idare eden iktidarı değiştirmek mi? İktidarın yanlış bulduğunuz politikalarını seçimi kazanamadıktan sonra nasıl değiştireceksiniz? Siyaset, isteğe göre değil imkanlar ölçüsünde yapılır. 6’lı Masa diye tanımlanan 6 muhalefet partisi, Parlamenter Sisteme geçme konusunda mutabık kaldılar ve bununla ilgili bir protokol açıkladılar. Sonra da daha önce niteliklerini sıraladıkları cumhurbaşkanı adayını ortak aday olarak isimlendireceklerdir. Herkes önce seçimi kazanmaya odaklanırken sayın Muharrem İnce sadece kendi adını öne sürüyor. Kemal Kılıçdaroğlu’na gelince; kendisi, cumhurbaşkanı adayı olmak istiyor mu? Yaptığı konuşmalar, izlediği politikalar ve verdiği mesajlarla sanki “adayım”, diyor. Partisi de bunu destekler vaziyette. Ama siyasette yine bir büyüğümüzün sözünü de unutmamak gerekir. “Siyasette, 24 saat çok uzun bir süredir.”

      Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı adayı olabilir mi? Neden olmasın? 2010 yılından beri 12 yıldır Ana Muhalefet Partisi CHP’sinin genel başkanı. Parti içi demokrasi ve 2014 cumhurbaşkanı adayı Ekmeleddin İhsanoğlu konusunda olduğu gibi hataları da oldu. Ama son yıllarda doğru bir siyaset izlediği görülüyor. 15 Haziran 2017’de Ankara’dan başlattığı “Adalet Yürüyüşü”, ses getirdi. Bu eylemi, 9 Temmuz’da İstanbul Maltepe’deki mitingle sona erdirdikten sonra izlediği politikalarla liderlikte epey yol kat etti. 2018 seçimleri öncesinde seçimlere girebilmesi için İYİ Parti’ye verdiği destek aslında demokrasiye verilen bir destekti. Bundan sonra 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kendisine rakip olan bir siyasetçiyi cumhurbaşkanı adayı yapması, Millet İttifakını kurması, Partisinin, gösterdiği adaylarla yerel seçimlerde başta İstanbul ve Ankara olmak üzere 11 büyükşehri kazanması, 6 muhalefet partisini bir araya gelmesine öncülük etmesi onun başarı hanesine yazılacak gelişmelerdir. Kamuoyu anketlerinde %25-30 oy alacağı öngörülen, Türkiye’nin ikinci büyük partisinin genel başkanının cumhurbaşkanlığına aday olmasından daha doğal bir şey olamaz.

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr      29.05.2022

SEÇİMLERİN AYAK SESLERİ

         

     

                    

 

        Ülkemiz, 16 Nisan 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçti. Parlamenter sistemden tamamen ayrı bu sistemde, cumhurbaşkanının yetkileri son derece arttırılıyor, bakanlar meclis dışından atanıyor, milletvekilleri sadece yasa yapmakla ve bütçeyi onaylamakla görevlendiriliyordu. Sayıları 600’e, görev süreleri 5 yıla çıkarılan milletvekillerin seçimlerinin de cumhurbaşkanlığı seçimi ile beraber eş zamanlı olması kararlaştırılmıştı. Bu sisteme göre yapılan cumhurbaşkanını ve milletvekillerini seçtiğimiz 24 Haziran 2018 seçimlerinin üzerinden yaklaşık 4 yıl geçti. Seçimlere daha bir yıl olmasına rağmen seçim sathı mailine girmiş gibiyiz. Her gün seçimler dillendiriliyor. Başta Millet İttifakını oluşturan CHP, İYİ PARTİ, SP ve DP olmak üzere muhalefet partileri erken seçim çağrıları yaparken, iktidarı oluşturan Cumhur İttifakı da (AKP, MHP ve BBP) seçimlerin zamanında yani Haziran 2023’te olacağını belirtiyorlar.

      Kamuoyu, seçimlerin zamanında mı yoksa erken mi yapılacağını son zamanlarda daha çok sorar oldu. Her geçen gün ağırlaşan bu ekonomik tablonun değiştirilmesi için seçimlerin erken yapılması da bir seçenektir. Artan hayat pahalılığı, enflasyon karşısında alım gücü düşen yurttaşlarımız seçimlerden önce geçimlerini düşünseler de ellerine dört-beş yılda bir geçen seçme fırsatının önlerine gelmesini sabırsızlıkla bekliyorlar. Seçimin ayak seslerini belli eden bir başka gelişme de iktidarın seçim yasalarında yaptığı değişikliklerdir. Resmi Gazetenin 6 Nisan 2022 Çarşamba günkü sayısında yayınlanan ve yayın tarihinden bir yıl sonra yürürlüğe girecek bu yasaya göre yapılan başlıca değişiklikler şunlardır:

       1983’ten beri uygulanan %10 seçim barajı %7’ye indiriliyor.

       İttifakın artık oylarının milletvekili seçimlerine olan etkisi kaldırılıyor.

       Mecliste grup kurmak seçimlere katılmak için yeterli olmayacak, siyasi partilerin seçimlere girebilmesi için 81 ilin en az 41’inde örgütlenmesini tamamlaması ve seçimlerden en az 6 ay önce büyük kongresini yapması gerekiyor. İl, ilçe ve büyük kongresini üst üste 2 kez yapmayan parti seçimlere katılamıyor.

      İl ilçe seçim kurullarında en kıdemli hakimin başkan olması kaldırılıyor. Onun yerine Adalet Komisyonunca 1. Sınıf hakimlerden ad çekme yöntemiyle başkan seçiliyor. Yeni yasanın yürürlüğe girmesiyle mevcut seçim kurullarının yetkisi bitiyor. 3 ay içinde yeni başkanlar yeni yöntemle belirleniyor.

      Sandık Kurulu'na üye bildirme hakkı olan bir parti, oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremeyecek.

      Mahalli idareler genel seçimlerinde, yerleşim yeri adresine göre oluşturulan seçimin başlangıç tarihinden 3 ay önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme yapılacak

     Cumhurbaşkanı seçim dönemindeki propaganda yasaklarından muaf tutuluyor.

      İktidarın bu hamlesine karşın seçimi kazandıkları takdirde Parlamenter Sisteme geçeceğini söyleyen ve bunu bir protokole bağlayan 6’lı masayı oluşturan muhalefet partileri de, siyasi partiler ve seçim yasaları üzerinde halkın demokratik taleplerini dile getirmelidirler. Bunlar; seçim barajının %2’ye düşürülmesi, milletvekili sayısının 600’den 450’ye indirilmesi, seçim süresinin 5 yıl yerine 4 yıl olması, milletvekili emekliliğinin tekrar düzenlenmesi, milletvekilinin en fazla 3 dönem seçilmesi, siyasi partilerin adaylarının önseçim yoluyla seçilmesi, kongrelerde çarşaf liste uygulanması gibi düzenlemelerdir.

      Türkiye artık seçim atmosferine girmiştir. Seçmen milli iradenin tecelli edeceği seçim sandığını bekliyor. Muhtemelen zamanından önce yapılacak seçimlerde son söz milletin olacaktır.

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr         20.05.2022

       

 

 

ALGI DÜNYASI

Caddebostan/İstanbul

         

          Algı yaratmak; gerçek olmayan bir durumu “öyleymiş gibi”, sunmaya çalışmaktır. Gerçekleri eğip, bükerek toplumu aldatmaya yönelik bir göz boyamadır.  Balık hafızalı bir toplum olduğumuz için bu yönteme başvuran yöneticilerin tatlı sözlerine çabuk kanıyor, hemen ortalığı toz pembe görüyoruz. Her ne kadar siyasilerin sözleri buz üzerine yazılı olsa da halkımız onların vaatlerine inanmak istiyor. O yüzden siyasilerin dün söyledikleri ile bugün söyledikleri birbirini tutmasa da önemi yok. Biz iyi olacağına inanmak istiyoruz.

         Hasta yatağındaki bir hastaya uygun tedavi tatbik etmeyip, her gün “iyileşeceksin“ demekle, nasıl hasta iyileşmeyecek ise, Türkiye ‘de de “vatandaşın ekonomik durumu çok iyi, hayat pahalılığı geçici, yaşam standardımız Avrupa’dan bile iyi“, demekle ekonomik durumumuz daha iyi olmuyor. Bu pompalanan iyimser hava ne yazık ki çarşıda, pazarda hemen sönüyor. Algı yönetmeye yarayan her türlü aygıt devletin elinde olduğu için sade bir yurttaş olarak bundan kaçamıyoruz. Görsel ve yazılı basının büyük bir kısmı ile yapılan propaganda karşısında şaşırıyoruz.

         Bazılarına göre; Mart 2022’de işsizlik düştü, enflasyon da yıl sonunda düşecek. Bunlara bağlı olarak hayat pahalılığı da kalmayacak." Teselli edici bu söylemler, ne yazık ki gerçeği ifade etmiyor. Örneğin Döviz, benzin, mazot, doğal gaz, elektrik, kömür, ulaşım fiyatları geçen yıla göre ikiye katlamış. Hatta bazılarında üçe. Meyve- sebze fiyatları uçmuş. Domates, salata, kabak, patlıcan, biber fiyatları 25-50 lira arasında değişiyor. Et, süt, ayçiçek, zeytinyağın fiyatları da el yakıyor. TÜİK’in yıllık enflasyon rakamı bile % 61. Memura, emekliye yılbaşında yapılan zam ise geçen yılın enflasyon farkı ile birlikte sadece % 30,5. Bu demektir ki verilen zam ilk üç ayda erimiş. Sabit gelirli yurttaşlarımız % 30,5 alacaklı bile olmuş. Sadece onlar mı? Esnaf, işçi ve çiftçilerin durumu da farklı değil. Temel’in durumu gibi;
       Temel, hasta yatağında yatarken eşi, çocukları ve dostları “iyisin, iyisin”, diye ona moral veriyorlarmış. En sonunda ölünce, açılan vasiyetinde mezar taşına şöyle yazılmasını istemiş, “hastayım, hastayım dedim, inanmadınız. İşte görün bakalım ne oldu?

”

          
          
            

KUYRUKLU YILDIZ ALTINDA

   

       “Kuyruk”, deyince roman yazarı Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın (1864-1944) 1912’de basılan “Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç”, adlı eseri aklıma gelir. Yazarımız, bu romanda; 1910 yılında Halley Kuyruklu Yıldızı’nın dünyaya çarpacağı söylentisi üzerine, bu durumla eğlenen bir erkek kahramanın mektuplaştığı gizemli bir kadın ile evliliğe giden serüvenini anlatır, 110 yıl sonra ülkemizde yine kuyruklar gündemde. O zaman bir aşk hikayesi idi, şimdi başka bir hikaye.
       Son zamanlarda yağ kuyruğu, et kuyruğu, ekmek kuyruğu, benzin-mazot kuyruğu gibi kuyruk haberlerini her gün duyar olduk. Bu kuyruklara ucuzluk kuyrukları da diyebiliriz. Aldıkları maaşla ay sonunu getirmekte zorlanan dar ve sabit gelirli vatandaşlarımız ile emekliler bu kuyrukların müdavimleri. Ancak kedinin  kuyruğunu yakalamaya çalışması gibi fiyatlara yetişmeleri bir türlü mümkün olmuyor. Maaşlara 2022’nin Ocak ayında yapılan zamlar daha ilk ayın sonunda eridi. O yüzden vatandaşlar bir nebze de olsa bütçelerine katkı sağlayacak bu kuyrukları takip ediyorlar.
       Yöneticilerin, bu kuyruklara son vermeleri için çalışan ve emeklilerin gelirlerini artırmaları ya da üretimi teşvik ederek temel ürünlerin fiyatlarını düşük tutmaları gerekir. Vatandaşı enflasyona karşı böyle ezdirmemiş olursunuz. Yoksa kuyruk görüntülerini ortadan kaldırmaya çalışmakla sorun çözülmez. Benzin- mazot fiyatlarını önceden açıklamamakla ya da Et Ve Süt Kurumu Başkanının açıkladığı gibi kuyruklara son vermek için fiyatlara zam yapmakla sadece sorunu halının altına süpürmüş olursunuz. İleride sorun daha fazla büyümüş olarak karşımıza çıkar. Kuyrukların en önemlisi ise ekmek kuyruğudur. Temel besin maddesi olan ekmek, dar gelirli ve kalabalık aileler için hayatidir. Özellikle İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyelerinin Halk Ekmek büfelerinin önünde günün her saatinde kuyruk görmek mümkündür. Toprak Mahsülleri Ofisi de (TMO) yağ ve pirinç kuyruklarına ev sahipliği  yapıyor. Fiyatları düşürmekte çok iddialı olan Tarım Kredi Kooperatifleri Marketlerinde ise kuyruk yok. Çünkü fiyatları piyasa ile aynı.
        “Kuyruklar eskiden de vardı’, diyenler var. Evet vardı. Ben de şahit oldum. 1974’de Ecevit-Erbakan Hükümeti zamanında sanayağ, mazot ve tüpgaz v.b kuyrukları vardı. Kıbrıs çıkartmasında dolayı dostumuz ABD bize ambargo uygulamıştı, O nedenle kuyruklar uzuyordu. 2. Dünya Harbi (1939-1945) sırasında da ekmeğin vesikaya bağlandığını tarih kitaplarında okuduk. Hatta büyüklerimizden o zamanlarda at pisliklerinden arpa toplayıp, öğütüp un yaptıklarını ve ekmek pişirdiklerin dinlerdik. Ama 70 milyondan fazla insanın öldüğü savaşlarda büyük devlet adamı İsmet İnönü’nün politik maharetiyle bir yurttaşımızın burnu bile kanamadı. 1946’da çok partili sisteme geçildiğinde seçim meydanlarına muhaliflerin, “bizi aç bıraktın”, diye çocukları bağırtması üzerine İnönü şu tarihi cevabı vermişti; “Ben sizi aç bıraktım ama babasız bırakmadım.
         Onun için o kuyruklar, bu kuyruklar gibi değildi. Savaş vardı, yokluk vardı. Aradan 50 ile 80 yıl geçmiş. 21. asrın teknoloji ve uzay çağında bunlar neyin kuyruğu?
              

İSTANBUL'DA KIŞ

  

Şehzadebaşı Camii-Fatih/İstanbul (1543-1548)

                        

         Cemreler düştü, artık yaz geliyor derken 2022 yılının Mart ayında kış geri döndü. İstanbul’da 10 Martta başlayan kar, aralıklarla 3 gündür devam ediyor. Bu İstanbul’da yaşayanların pek alışık olmadığı bir durum. Okullar, adliyeler tatil edildi. Trafikte çeşitli uyarı ve kısıtlamalar var. Yollar açık tutulmaya çalışılıyor. Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış İstanbul 569 yıldır (I.Dünya Harbinde 1918-1923 işgal yılları haricinde) tamamen Türklere ait olmuştur. Şu andaki nüfusu resmî rakamlara göre 16 milyona yakın gözüküyorsa da günlük hareket eden nüfus çok daha fazladır. Öyle olduğu içindir ki idare etmesi de, yaşaması da zor bir şehirdir. Hava koşullarındaki en ufak olumsuz değişiklik, İstanbulu felç etmeye yetmektedir
        İstanbulda yaşam kalitesi, dikey şehirleşme, ranta açık imarlaşma, düzensiz göç ve aşırı nüfus yüzünden her geçen gün seviye kaybediyor. Adeta vasat bir kent haline geliyor. İstanbulu içten içe kemiren en büyük hastalık dikey yapılaşmadır. 24-30 katlı cam giydirilmiş bloklar, siteler, residence’lar pıtrak gibi her yeri kaplamış durumda. Gökdelen sıralamasında da Avrupa’da önlerdeyiz. Bir süredir yaşadığım İstanbul-Fikirtepe’de kentsel dönüşüm çalışmalarını izliyorum. Gördüğüm şu ki; 24 katlı bloklar yükseliyor ama ne bir yeşil alan, ne bir park, ne bir meydan bırakılıyor. Yeteri kadar okul, kreş, oyun ve açık otopark alanı da bırakılmıyor. Hatta yeni yapılan bu binaların kaldırımları ve yolları bile genişletilmiyor. Böyle kentleşme olur mu? Çeyrek asırdır bu ülkeyi ve bu kenti yönetenler, hiç mi Avrupa kentlerine gidip, oraları görmediler?
        Türkiye’de yaşayan çoğu yurttaşımızın hayatında bir dönemde olsa yolları İstanbul’la kesişmiştir. Bu kadim şehrimiz ile anıları olmuştur. O anıları ile İstanbul’u güzel anımsarlar. İstanbul’u ne kadar bozmaya çalışmış olurlarsa olsunlar, yine de tam bozamamışlar, eskiden beri var olan güzelliklerini halen yok edememişler. İşte bazen o güzellikleri arayıp, bulmak için İstanbul’u geziyorum. Orhan Veli Kanık’ın (1914-1950) dediği gibi;
        İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı./ Önce hafiften bir rüzgar esiyor,/ Yavaş yavaş sallanıyor yapraklar, ağaçlarda,/ Uzaklarda, çok uzaklarda,/ Sucuların hiç durmayan çıngırakları/ İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı.

       İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı/ Kuşlar geçiyor derken;/ Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık/ Ağlar çekiliyor dalyanlarda,/ Bir kadının suya değiyor ayakları;/İstanbulu dinliyorum, gözlerim kapalı.
       İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı;/ Serin serin Kapalıçarşı/ Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa/ Güvercin dolu avlular/ Çekiç sesleri geliyor doklardan/ Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları;/ İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı.
       İstanbulu dinliyorum gözlerim kapalı;/ Başımda eski alemlerin sarhoşluğu/ Loş kayıkhaneleriyle bir yalı;/ Dinmiş lodosların uğultusu İçinde/ İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı.
       İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı;/ Bir yosma geçiyor kaldırımdan;/ Küfürler, şarkılar, türküler, laf atmalar;/ Bir şey düşüyor elinden yere;/ Bir Gül olmalı;/ İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı.
       İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı;/ Bir kuş çırpınıyor eteklerinde;/ Alnın sıcak mı, değil mi, biliyorum;/ Dudakların ıslak mı, değil mi, biliyorum;/ Beyaz bir ay doğuyor fıstıkların arkasından/ Kalbinin vuruşundan anlıyorum;/ İstanbul’u dinliyorum.
               
            

FAHİŞ FİYATLAR

 

        Fahiş; Arapça kökenli bir kelime olup, ölçüyü aşan, aşırı, çok fazla ya da ahlaka ve töreye aykırı anlamını ifade eder. Son aylarda bu sözcüğü çok duyar olduk. Özellikle aşırı artan fiyatlar için kullanılıyor. Bu konuda önlemlerin alınacağını ve fahiş fiyatların önleneceği söylenmesine rağmen bu bir türlü hayata geçmiyor.
        Nasıl geçsin? Serbest piyasa ekonomisinde fiyatları piyasa belirler. Sanayici veya üretici malını ürettiğinden son satıcıya gidene kadar maliyet yükselir. Bu artışlar birbirine bağlıdır. Üretim maliyeti üzerine ambalaj, nakliye, komisyon gibi kalemler biner. Tabii arz talep dengesi de fiyatı belirler. Mal az olur, talep çok olursa fiyat yükselir. Son günlerde de bırakın market ve manavları semt pazarlarında dahi sebze meyve fiyatlarının çok arttığını gördük. Fiyatlar inanılmaz rekorlar kırdı. Salata. domates, patlıcan, kabak gibi mevsim dışı sebzeler 25- 35 TL, yeşil soğan 7,5, dere otu ve maydanoz gibi yeşillikler bile 5 TL idi.

       Kahvede oturan en sade vatandaşımız da biliyor ki; bu fahiş fiyatlar “insin”, demekle, inmez. İlk önce üretim maliyetlerini düşüreceksin. Tarım ürünleri için önce gübre, ilaç, tohum, mazot ve sulama fiyatlarını düşüreceksin. Destek vereceksin. Uygun ve uzun vadeli kredi vereceksin. Aynı şey, hayvancılık için de söz konusudur. Bunlar yapılırsa hem büyük döviz ödediğimiz ithalat önlenir, hem üretici hem de tüketici kazanır. Devletin vergi gelirleri artacağı gibi iktidar da seçmen nezdinde kazanır.
        Niye böyle olmuyor? Çünkü başka yerlere harcanan kaynaklar, buralara gelene kadar tükeniyor. O zaman iktidarın yaptığı fahiş zamlar devreye giriyor. Son bir yılda benzine % 111, motorine % 133 son bir ayda elektriğe %50-127, doğal gaza %50 zam geldi. Döviz fiyatları da geçen yıldan  bu yana yüzde yüz arttı. Bu da A’dan, Z’ye her şeye zam demektir. Buna karşılık emeklilere ve sabit gelirlilere verilen zamlar daha 2022’nin Ocak ayı sonunda eridi bile. Bu şartlarda “fahiş fiyatlar önlenecektir”, demek buzun üzerine yazılan bir yazıdan öteye geçmez.
                

HER KIŞIN BİR YAZI VARDIR

   

Moda Sahili-İstanbul

        Mevsimler değişti. Artık eski kışları göremiyoruz. Mevsimler sarktı, yazın seller basarken, kışın kurak geçiyor. 2021 yılının sonbahar ve kışı eskiye göre daha yumuşak geçiyor derken, 2022’nin Ocak ayının ortasında soğuklar başladı. Soğuklar baş gösterince de özellikle bebeklerin, çocuk ve yaşlıların ısınması için yakacak lazım. Gelgelelim bunlar da ateş pahası. Odun, kömür, elektrik, doğal gaza zam geldi. Bir yandan ekonomik zorluklar, bir yandan çetin kış şartları insanların belini iyice büktü.
       Geçen gün fırından ekmek alırken, orta yaşlı, sade giyimli bir kadın kapıdan fırıncıya, “askıda ekmek var mı”, diye seslendi. Fırıncı, hiç sesini çıkarmadan bir kaç ekmeği naylon poşete koyarak kadına verdi. Kadın, belli belirsiz bir sesle teşekkür etti ve arkasını dönüp, yavaşça uzaklaştı. Ertesi gün Fenerbahçe’nin maçı vardı. Bir gence, “ne maçı var, diye sordum. “Adana”, dedi. Fenerbahçe Stadının etrafı ana-baba günü idi. Emniyet güçleri rutin kontrollerini yapıyor, simitçiler, satıcılar caddenin bir tarafında sıralanmış umutla satış yapmayı bekliyorlardı. Bir simitçinin camekanında daha önce başka bir yerde görmediğim bir yazı vardı. “100 adet askıda simit”. Demek ki tanesi 3,5 T.L olan simidi alamayanlar için birisi hayır yapıyordu.

       Geçtiğimiz hafta da eşimle beraber İstanbul, Fikirtepe’de Cuma Pazarı diye adlandırılan semt pazarına gitmiştik. Muz satılan bir tezgahın başında alışveriş yapmak için beklerken bir kadın geldi ve satıcıdan sadece tek bir muzun fiyatını sordu. Satıcı da, “para istemez”, dedi ve kadın, “hakkını helal et”, diyerek tek muzu alıp, gitti. Düşündüm. Dilenci olsa para isterdi. Ama kilosu on lira olan muzdan sadece bir tane aldı ve satıcının ondan para almamasına teşekkür etti. Demek ki o muzu alacak gücü yoktu. Başka bir kadın müşteri de sadece 3 adet muz tarttırdı. Satıcıya da, “torunum gelecek, onun için alıyorum”, deme ihtiyacı duydu. İthal muza göre yerli muzun fiyatı uygun olduğu halde onu alamayanlar var. Öte yandan çarşı pazarda fiyatlar uçmuş. Kestane 30-50 T.L, salata 12, domates 8,5, yeşil biber 15-30, kuru fasulye 40, siyah zeytin 30-50, beyaz peynir 45-78 T.L v.b.

         Dar, sabit gelirliler ve işsizler için zor bir kış var önümüzde. Bu kışta geçecek ama zor geçecek. Eskiler, bu durumlar için “kurt, kışı geçirir ama yediği ayazı unutmazmış”, derler. Asgari ücrete %50, memur ve emeklilerine %30,5, diğer emeklilere %25 zam yapıldı ama bu farklar daha cebe girmeden elektriğe, doğal gaza, benzine, mazota, yol-köprü v.b yapılan yüksek zamlarla eridi. Yine de umudumuzu yitirmeyelim. Her kışın bir yazı vardır.

ESKİ İSTANBUL'U ARIYORUM

        

       Eski İstanbul'u arıyorum. Henüz bu kadar büyümediği, nüfusunun 16 milyonu bulmadığı, devasa gökdelenlerin, cam giydirilmiş blokların yükselmediği, trafiğin keşmekeş olmadığı, yeşil alanlarının, parklarının imara açılmadığı, kavşaklara boğulmayan, kaldırımları, bulvarları, caddeleri geniş İstanbul’u istiyorum. Çok şey mi istiyorum? Yaşanacak bir kent hayal ediyorum. Şunu da görüyorum ki; bu tarihi kentimizi geri gelmeyecek kadar bozmuşuz. “Biz bu kente ihanet ettik”, diyenler, haklı. Siyasi İktidar sahipleri, İstanbul’u yönetenler ve bu kentte yaşayanlar el birliğiyle bu kenti yaşanmaz hale getirmişler. 

      Yıllar önce 1973 yılının sonlarında Uzunköprü Lisesini bitirmiş, İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu İngilizce Bölümünü kazanmıştım. Daha önceleri kısa sürelerle geldiğim İstanbul’da ilk kez uzun bir süre kalacaktım. Okulumuz yeni açılmış, orta dereceli okullara yabancı dil öğretmeni yetiştiren bir okuldu. Biz de ikinci giren öğrencileriydik. Önce Fındıkzade’de bir okulda, sonra da İstanbul Üniversitesinin Beyazıt’taki Ana Binasının yan sokağındaki tarihi bir binada eğitim gördük. Yurtta kalmadım. Aksaray- Yenikapı arasında Küçük Langa denen bir semtte 6 ay kadar tek başıma bir teras katta tek göz bir odada kaldım. Çok soğuk olduğu için kış biter bitmez, Haseki’ de kaloriferli bir bodrum katında kalan yaşça benden büyük Uzunköprülü üniversite öğrencilerinin yanına taşındım. Bir buçuk yıl da orada kaldıktan sonra orası kalabalıklaştığı için bir arkadaşımla Bakırköy semtinde kaloriferli bir bahçe katı kiraladık. Ancak gelen-giden çok olmaya başlayınca, okul bitimine yakın evden çıkartıldık. Kısa bir süre Eyüp semtinde oturan dayımın yanında, sonra da bitirme sınavlarında bir ay kadar Sirkeci’de bir otelde kaldım. Okulda yakın arkadaşlarım da Beşiktaş’ta bir ev tutmuşlardı. Oraya da gittiğim oluyordu.

         O yıllar, olaylı yıllardı. 1975 yılının ortalarına kadar ortalık sakindi. Ondan sonra durulmadı ve ben 1978 yılı Şubat ayında okulu bitirmiş, aynı yıl  Mayıs ayında da Uzunköprü Lisesi İngilizce öğretmenliğine atanmıştım. Aşağı yukarı dört buçuk yıl kalmıştım İstanbul’da. İstanbul'u çok sevmiştim. Kalmak için de Laleli’de bulunan yabancı dil öğreten Gök-Dil dershanesi ile prensipte anlaşmış, Uzunköprü’ye tayinim olmazsa geleceğimi söylemiştim. Tayinim olunca da Uzunköprü’de kaldım. Ara ara gelsem de, o zamandan beri ilk kez ülkemizin göz bebeği İstanbul’da 7 aydır kalıyorum. Yarım asır sonra iki İstanbul’u kıyaslama imkanım oldu. Eğer gerçekleşebilse, eski İstanbul'da yaşamayı tercih ederdim. O zaman İstanbul'un üç buçuk milyon bir nüfusu vardı. Şimdi ise ucu bucağı belli değil. Dağ taş ev. Marmara Denizi böyle kirli değil, pırıl pırıldı. Her türlü balık boldu. Büyükçekmece’den, İdealtepeye kadar, denize girilen bir sürü plaj vardı. Gülhane Parkı, Yıldız Parkına gitmeden olmazdı. Ne kadar düzeltilmeye çalışılırsa çalışılsın, orta çaplı birkaç Avrupa ülkesinin toplamından fazla nüfusa sahip İstanbul'un ihtiyaçlarına yetişilmesi mümkün olmuyor. Dünyada benzeri olmayan Boğaziçi dahil Süleymaniye Cami, Tarihi Surlar gibi tarihi eserler bile imar baskısı altında. Mimar, yazar Aydın Boysan (1921-2018) “Nereye Gitti İstanbul”, adlı kitabında şöyle yazıyor; ”İstanbul'un canı, eski surların içindeki bölgedir. Sur içi bölgesindeki tarihsel İstanbul'un utanç verici tahripleri, son 50 yılımızın marifetleri olmuştur.“

        Tanınmış şairlerimizden Yahya Kemal Beyatlı’nın (1884-1958) unutulmaz “Bir Başka Tepeden”, şiirinin ilk dörtlüğü İstanbul özlemini ne kadar güzel anlatıyor; “Sana dün bir tepeden baktım Aziz İstanbul./ Görmedim, gezmediğim, sevmediğim hiç bir yer./ Ömrüm oldukça,gönül tahtıma keyfince kurul!/ Sade bir semtini sevmek bile ömre değer.”

EKONOMİNİN SEYİR DEFTERİ

 

           Ülkemizdeki ekonominin seyir defterinde son bir iki aylık ekonomik gelişmeleri değerlendirmiş olsaydık, herhalde hükümetin karnesi zayıflarla dolu olurdu. Ne oldu da her şeyin bağlı olduğu Amerikan doları ve AB Euro’su jet hızıyla 18 ve 20 liraları gördü? Daha kısa bir süre önce bu para birimlerinin kur fiyatı 8 ve 10 lira civarında değil miydi? Sonra bir gecede 11 ve  13 liralara indi. Bunu önceden bilenler kimlerdi ve neler kazandı? Faizi indirelim derken faiz dahil döviz kuru ve enflasyon oranı yükseldi. Artık hayat daha pahalı. Resmî enflasyon % 36 ama çarşı, pazarın enflasyonu %82. Bu yüzden yapılan ücret zamları daha cebe girmeden eridi.

        “Bu fasulye yedi buçuk lira, hem oynasın hem kaynasın”, diye bir zamanlar üzerine şarkı yapılan kuru fasulyenin kilosunun fiyatı 40 lira olmuş, inanılır gibi değil. Biz tarım ülkesi değil miydik? Yakına kadar inek peynirini 38 TL’ ya alıyorduk, 78 TL olmuş. Mutfak tüpü 150 TL’dan 220 TL’ya çıkmış. Bunlara elektriğe. mazota. benzine. doğal gaza, ulaşıma. nakliyeye ve yollara-köprülere yapılan zamları da eklersek ne kadar hazin bir manzarayla karşı karşıya olduğumuz ortaya çıkar.  

        Bir kere daha ortaya çıktı ki içtiğimiz sudan, yediğimiz ekmeğe, soluduğumuz havaya kadar her şey siyasetle ilgili. Onun için bu sorunların çözümünü de siyaset kurumu yapacaktır. Biz, yurttaşlara düşen görev de bizi idare edecek kişileri seçerken dikkatli olmamızdır. Kendilerini değil, ülkeyi düşünen siyasetçileri bulmalıyız. Siyaset aslında bir meslek değildir. Uzun yıllar yapılan siyaset, yapanı da ülkeyi de yorar. Yeni nesillere yol açmak gerekir.

        Bazı partilerin siyasi partiler ve seçim yasaları ile ilgili hazırlık yaptıklarını biliyoruz. Seçim barajının düşmesi, milletvekili sayısının tekrar 450’ye indirilmesi, seçim süresinin 5 yıl  yerine 4 yıl olması, milletvekili emekliliğinin tekrar düzenlenmesi, milletvekilinin en fazla 3 dönem seçilmesi, parlamenter sisteme dönülmesi gibi demokratik taleplerin seçimlerden önce seçim vaadi olarak açıklanması gerekir.

         Seçimler 4 yılda bir yapılmış olsaydı 2022 Türkiye için seçim yılı olacaktı. 1946’da çok partili sisteme geçildiğinden beri olağanüstü haller dışında seçimler hep 4 yılda bir yapılmıştır. Son 23 yıla baktığımızda (1999-2022), 18 Nisan 1999 seçimlerinin ömrü 3 yıl, (sadece bir kez) 3 Kasım 2002 seçimlerinin 4,5 yıl, 22 Temmuz 2007 seçimlerinin 4 yıl, 12 Haziran 2011 seçimlerin 4 yıl, 7 Haziran 2015 seçimlerinin 5 ay, 1 Kasım 2015 seçimlerinin 3,5 yıl olmuştur. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilen 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri üzerinden de geçen süre 4 yıla yaklaştı. Seçimler için 4 yıl normal bir süredir ve 2022 Haziranında bu süre dolmaktadır. Türkiye erken ya da zamanında artık seçim sürecine girmiştir. İktidar ve muhalefet partileri attığı her adımı seçimlere yönelik atıyor. Seçmen de milli iradenin tecelli edeceği seçim sandığını bekliyor. Son söz Türk Milletinin olacak. 

BU ZAMLARI KİM YAPIYOR

          

            Ringde rakibinden devamlı yumruk yiyen boksör neredeyse nakavt olacak hale gelmiş ama antrenörü,”vur koçum, şimdi devireceksin", diyormuş. Boksör sonunda dayanamamış, “peki, ben onu dövüyorsam, o zaman beni kim dövüyor?” Biz de şimdi 2021 yılının son günlerine girerken boksörün yediği  yumruklara benzer zam sağanağı altındayız. Geçen hafta İstanbul Fikirtepe Cuma Pazarında alışveriş için dolaşırken bir tezgah önünde bir pazarcı esnafı ile bir kadın müşterinin yüksek sesle tartışmasına şahit oldum, Satıcı, “zamları devlet yapıyor”, derken, müşteri de “hayır, zamları siz yapıyorsunuz”, diyordu. Zaten hükümet de, esnaf da zamların sebebinin kendilerinin olmadığını ileri sürüyorlar. Halk olarak biz bu zam dayağını yiyoruz ama zamların sahibi yok. Peki, bu zamları kim yapıyor?

         Gelelim döviz kurlarının son günlerdeki füze hızındaki artışlarına. Neredeyse son bir ayda %70 civarında bir artış oldu. Her gün bir öncekinden daha fazla bir artışla uyanıyoruz. Artık hiç kimse alış-veriş için dövizin oynaklığı karşısında bir karar veremiyor. Piyasalar gözlerine fener tutulmuş tavşan gibi şaşkın. Çiftçi dövize bağlı olarak fiyatları devamlı arttığından gübre, ilaç, mazot alamıyor, esnaf sattığını yerine koyamıyor, vatandaş pahalılıktan alışveriş yapamıyor, İşçi, memur, emeklinin maaşları durduk yerde eriyor. Kim bu duruma dur diyecek?
          

        Son başbakanımız gitmeden önce şöyle demişti, “dolar dolsa ne olur, dolmasa ne olur?” Şimdi gördük ne olduğunu. Dolar doldu ve çoğumuz fakirledik. Alım gücümüz düştü, hayat pahallığı arttı, enflasyon karşısında maaşlarımız eridi. Bir bakanımız da bir TV programında karşısındaki sunucuya, “ dolarla mı maaş alıyorsunuz”, diye sormuştu.  Bugünleri görünce ister istemez, “keşke dolarla maaş alsaydık”, demekten kendimizi alamıyoruz. Aynı bakan görevden affını isterken sosyal medyadaki dilekçesinde de şöyle diyordu, “at izi, it izine karıştı. Allah sonumuzu hayır eylesin.” Artık bu son söze bir şey denmez.
 .



iPad’imden gönderildi