Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk
cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, her yıl ölüm yıl dönümü olan 10
Kasımlarda Türk Milletince saygıyla anılır.
Onu, 80. ölüm yıl dönümü olan 10 Kasım 2018 tarihinde bir kez daha büyük
bir özlem, minnet, şükran ve rahmetle anıyoruz. O sıradan bir insan değildi. O ve arkadaşları
bitmiş, tükenmiş bir milleti tekrar ayağa kaldırdı. Modern bir ulus yaratarak,
bize özgür, bağımsız bir vatan armağan ettiler.
1881 tarihinde doğan Mustafa Kemal
Atatürk 19 Mayıs 1919’da Samsuna çıkarken 38, 1922’de Kurtuluş Savaşını kazandığında
41, cumhuriyeti ilan ettiğinde 42, 10 Kasım 1938’te hayata gözlerini yumduğunda
57 yaşındaydı. Bu kadar kısa süren bir yaşamda büyük işler, büyük devrimler
gerçekleştirmiştir.
30 Ağustos
1922’de Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra T.B.M.M, 1 Kasım 1922’de saltanatı
kaldırdı. Artık padişah ve ayrı bir yönetici zümresi yoktu. Atatürk’ün, “benim
en büyük eserim”, dediği 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilanından ölümüne kadar
geçen 15 yılda neler yaptığına bakarsak, gerçekten tarihin en büyük
devrimcisiyle karşılaştığımızı anlarız.
Onun öncülüğünde;
- 3 Mart 1924’te hilafet kaldırıldı. Eğitim ve öğretim devrimi gerçekleştirildi.
- Düyun-u Umumiye kaldırıldı. Osmanlı Devletinin tüm borçları ödendi
- Kapitülasyonlar, 1924’te Lozan Barış Antlaşmasıyla yürürlükten kalktı.
- 25 Kasım 1925’te Şapka ve Kıyafet Devrimi yapıldı. 1925-1931 arası takvim, saat ve ölçülerde Batı ülkeleriyle olan farklılıklar giderildi.
- “Köylü memleketin efendisidir”, diyerek onlara örnek olacak modern tarım ve hayvan çiftlikleri kuruldu, eğitimleri için okullar açıldı, 1925’te T.B.M.M tarafından çıkarılan bir kanunla bir milyon dönüm toprak, topraksız köylüye verildi.
- 30 Kasım 1925’te tarikatlar, tekke ve zaviyeler kapatıldı. 17 Şubat 1926 tarihinde Medeni Kanun kabul edildi. 1928-1937’de laiklik kabul edildi.
- 1 Kasım 1928’de Latin harfleri kabul edilerek Harf Devrimi, 12 Temmuz 1932’de Dil Devrimi yapıldı. 21 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu çıkarıldı.
- 1930-1933 ve 1934 tarihlerinde kadınlara bir takım hakları verildi. Kadınlarımız, dört duvar arasından çıkıp, çalışma hayatına kazandırıldı.
Bu devrimlerin yanı sıra Atatürk döneminde
bu sayfaya sığmayacak kadar sanayi tesisi ve yatırımı yapıldı. Bunların
başlıcaları; Türkiye Şeker Fabrikaları, T.İş Bankası, Ankara Fişek Fabrikası,
Gölcük Tersanesi, Ankara Orman Çiftliği, Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliği,
Türkiye Çimento Fabrikaları, Tren hatları, Demiryolları, Elektrik Santralleri,
Sümerbank, Devlet Hava Yolları, Petrol Arama ve İşletme idaresi, Altın Arama ve
İşletme İdaresi, Nazilli Basma, Bursa Merinos, Gemlik İpek Fabrikaları, Sigara
Fabrikaları, Karabük Demir Çelik, Divriği Demir Ocakları, Barajlar v.d
Atatürk bunları kısa ömrüne sığdırdı. Onu
düşmanları bile takdir etmişti. Esir aldığı Yunan komutan Trikupis (1868-1959) her
29 Ekim Cumhuriyet Bayramında Atina’daki Türkiye Büyükelçiliğine gidip
Atatürk’ün büyük boy fotoğrafının önünde saygı duruşunda bulunurdu. O, büyük bir kahraman, büyük
bir devrimci, büyük bir lider ve devlet adamıydı.
orhankalyoncu.blogspot.com.tr 09.11.2018
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder