2020 YILINA VEDA EDERKEN

 

                                                2021 yılınız kutlu olsun.                                             

                                     

          Yıllar gelip, geçiyor. Son aylarda ise günler, neredeyse tespih taneleri gibi birbirinin aynı. Geçen yılın başlarında dünyayı, iki ay sonra da Türkiye’yi saran ve sarsan Coronavırus (Covit-19) salgını şimdiye dek alışılagelmiş her şeyi değiştirdi. En başta, insanlar birbirinden kaçar hale geldi. 2020’nin Türkiye’sinde kırk yıllık komşularımız ve arkadaşlarımız ile karşıdan selamlaşıyor, alışverişlerimizi internetten yapıyor, yemekleri paket servis olarak sipariş ediyoruz. Okullar kapalı, öğrenciler eğitimlerini uzaktan görüyorlar. Miting, gösteri, kutlama ve bayramlar iptal ediliyor. Hastaneler dolu. Tatil günleri ve akşamları evdeyiz. Kahveler kapalı. 18 yaş altı ve 65 yaş üstü yurttaşlarımız ise sanki korunmaya muhtaç insanlar gibi dışarı çıkmaları günde 3 saat ile sınırlandırılıyor.

         2020 yılına girerken insanların beklentileri büyüktü. Barış içinde bir dünya ve daha yaşanılır, müreffeh bir Türkiye diliyorduk.  Öyle mi oldu? Ne yazık ki öyle olmadı. Salgın ile birlikte her şey ters yüz oldu. Ülkemizde, kapatılan işyerlerini, kapanan fabrikaları, işten çıkarılan işçileri, iş bulamayan gençleri, boşta kalan esnafları gördük. Kısmen devlet desteği yapılsa da, yeterli olmadı. Bir de üstelik hayat pahalılığı, enflasyon, döviz fiyatları, faizler her geçen gün arttı. Bir yandan ekonomik sıkıntılar, bir yandan salgın insanları umutsuzluğa sevk etti.

          2021’de bu sıkıntıların bitmesini istemeyen yoktur. Ancak ülkemizdeki sıkıntıların hemen biteceğini söylemekte gerçekçi olmaz. Bir süre böyle gitse de sonunda bir çıkış yolu bulunmalı, siyaset çözüm üretmelidir. Burada görev yöneticilere yani siyaset adamlarına düşüyor. Özellikle devletin her yurttaşa elini uzatmak, eşit şartlar sunmak gibi görevleri vardır. Sosyal adalet, eşitlik bunun için önemlidir. Anayasamızın 2. maddesinde şöyle yazar; devletimiz, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir. Anayasa Mahkemesinin bir kararında da; “sosyal hukuk devleti, güçsüzleri, güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlet demektir”, der. Zaten toplumsal barış ve huzur için insanların karnı tok, sırtı pek olmalıdır.

           Cumhuriyet ve demokrasi bunun için insanlığın bulduğu en iyi yönetim biçimidir. Devlet, hükümeti de içine alan dev bir organizasyondur. Görevi millete hizmet etmektir. Bizim devlet yapımızda ayrıcalıklı bir zümre yoktur. Tüm yurttaşlarımız kanun önünde eşittir. Onun için herkese eşit hizmet verilmesi gerekir. Sosyal devlet, aynı zamanda hukuk devletidir. Adaletli bir düzeni kurmak sosyal devletin temel görevidir. Türk Milleti asırlardır her zorluğu yenerek ayakta kalmış, varlığını devam ettirmiş necip bir millettir. Bu zorlukları da aşacak ve Ata’mızın dediği gibi, “Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”

         2021 yılına girerken aşının bir an önce tatbik edilip, insanlığı sağlığa, dirliğe kavuşturmasını dilerim. Tüm yurttaşlarımıza mutlu yıllar.

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr          25.12.2020

 

 

               

BİR POLİTİKACININ PORTRESİ

 

                              

                                       JOSEPHE FOUCHE (1759-1820)

 

                                                    

             Fransız İhtilali, dünya ve insanlık tarihi açısından çok önemli bir dönüm noktasıdır. Bu tarihte, Yeniçağ bitmiş, Yakınçağ başlamıştır. 14 Temmuz 1789 tarihinde isyancıların Bastil Hapishanesini basmasıyla başlayan Fransız İhtilali,1791 yılına gelindiğinde yeni bir boyut kazanmış, bir kurucu meclis toplanarak “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’ni” yayınlamıştır. Ardından da ulusal egemenliğe dayanan bir anayasa hazırlayarak monarşinin yetkilerini sınırlandırmış, insan hakları, eşitlik, adalet, milliyetçilik, özgürlük, laiklik, demokrasi, gibi kavramlar sosyal yaşamda kullanılmaya başlanmıştır. Milliyetçilik akımının ortaya çıkmasıyla birlikte, ulus devletler ortaya çıkmış, Fransa’da krallık rejimi yıkılarak cumhuriyet rejimi kurulmuştur.  

           Fransa’da bu tarihi olaylar olurken, kahramanımız Josephe Fouché (1759-1820), bu döneme damgasını vuran politikacılardan biri olmuştur. Ünlü Avusturyalı yazar Stefan Zweig (1881-1942) 1929’da yazdığı “Bir Politikacının Portresi”, adlı kitabında Fouché’nin (Fuşe okunur) hayatını anlatır. 200 yıl sonra bugün bile ders alınacak bir hayattır bu. Papaz okullarında yetişen, 10 yıl kadar din okullarında öğretmenlik yapan Fouché, Nantes'taki Jakoben kulübü üyesi olarak 1792'de milletvekili seçilmiş, başlangıçta devrimcilerle birlikte hareket ederek kralcılara karşı mücadelede ön saflarda yer almıştır.1799’da Napolyon Bonapart (1769-1821) iş başına gelince, bu kez onunla birlikte hareket etmiş, Napolyon'un iktidardan düşmesinden sonra tekrar kralcılara yanaşarak Kral 18. Louis’nin tahta geçmesinde önemli rol oynamıştır. Ancak buna rağmen sürgünden kurtulamamış, rüşvet zengini olarak 1820 yılında sürgünde ölmüştür.

          Fransa’da büyük Fransız İhtilalinin başlangıcından (1793), Napolyon Bonapart döneminin sonuna kadarki (1815) yılların kudretli siyasetçisi Joseph Fouché hakkında Napolyon, “yaşamım boyunca tanıdığım en kusursuz aşağılık dönek”, demiştir. Kitabın yazarı Stefan Zweig, Fouché için “ihanet edecek kimseyi bulamayınca, kendi kendine ihanet eder”,der ve ilave eder, “iktidardaki insanı en çok yıpratan, arzu ve isteklerinin aralıksız yerine gelmesidir.” “Sürüp giden bolluk ve zenginlik, gevşeme getirir ve sürüp giden alkışlar kişiyi körletir.” Kitabın tanıtımında da şu ifadeleri görürüz; "Zweig bu yapıtıyla, kendilerini bütünüyle siyasete adayanların, sonunda geleneksel ahlak ve insan değerlerinden ne denli uzaklaştıklarının, erdem kavramından nasıl yoksun kaldıklarının somut bir belgesini sunar." İnsanlık; başarı için her şeyi mübah gören, siyaseti zenginleşme aracı olarak kullanan, dönek ve her devrin adamı bu tip politikacıları tarihin karanlık sayfalarına kayıt etmiştir.

           Son söz: “Bir ulus ne kadar okuma-yazma, öğrenme, araştırma eğiliminde ise, o kadar sağlam ve demokrat yapıda olur.” Uğur Mumcu

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr              17.12.2020

 

KILIÇDAROĞLU CUMHURBAŞKANI ADAYI OLMALI MI

                                 

                             CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu

                                         

       “Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı adayı olmalı mı?” Son günlerde kamuoyunda tartışılan bu sorunun yanıtını, herkes kendi görüşüne göre değişik verebilir. Bana göre, “evet, olmalıdır." Haziran 2023’te yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde iktidar partisinin adayı belli olduğu için tabiatıyla muhalefetin adayı merak ediliyor. Adı geçenlerin arasına daha önce yapılan 2014 ve 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmayan CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da katıldı. CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 7 Aralık 2020 pazartesi günü TBMM'deki bütçe görüşmelerinde, 10 yıllık genel başkanlığı döneminin en parlak konuşmasını yaparken, konuşmasının sonunda, cumhurbaşkanı adayı olabileceğinin işaretini verdi.  Aslında Muharrem İnce daha önceki konuşmalarında haklı olarak, “cumhurbaşkanı adayı, o siyasi partinin genel başkanı olmalı”, diyordu. Parti kurma hazırlıkları yapan ama henüz CHP’den ayrılmamış olan Muharrem İnce 8 Aralık 2020 tarihinde bir gazeteye de şu demeci verdi, “doğrusu, Kılıçdaroğlu’nun aday olmasıdır. Partide kalırsam onu desteklerim.”

         Artık Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine göre tüm yetkiler cumhurbaşkanında toplandığına göre, tekrar çoğulcu parlamenter sisteme geçmek için iktidar olmak isteyen bir partinin liderinin, aday olmasından daha doğal bir şey olamaz. Parti liderlerinin cumhurbaşkanı adayı olmaması savının geçerliliği de yoktur. Çünkü daha önce parlamenter sistemde de Süleyman Demirel, Turgut Özal gibi siyasi parti genel başkanları cumhurbaşkanı oldu.  Seçimlerde, oyların yüzde elli artı birini almak için ittifakların kurulduğu yeni sistemde; Millet İttifakının lokomotifi olan, iktidar alternatifi olduğunu iddia eden, her dört seçmenden birinin oyunu alan, Türkiye'nin ikinci büyük ve en köklü partisinin genel başkanının, aday olması siyasetin gereğidir. Eğer, 18 yıldır Türkiye Büyük Millet Meclisinde bulunan, 10 yıldır CHP genel başkanlığı yapan, daha önce hesap uzmanlığı ve genel müdürlük yapmış Kemal Kılıçdaroğlu, tüm yetkilerin toplandığı mevcut cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde cumhurbaşkanlığına aday olamayacaksa, o zaman genel başkanlık koltuğunu bırakmalı, oraya oturan kişi, aday olmalıdır. Parlamenter sistemde de, seçimi kazanan partinin genel başkanı, icraatın başına geçip, başbakan olmuyor mu?

          Ayrıca Kılıçdaroğlu’nun genel merkezin, parti meclisinin, milletvekillerinin, kurultay delegelerinin ve il- ilçe örgütlerinin tam desteğine sahip olması, adaylıkta çok büyük bir avantajdır. Başka bir aday için bu destek ne kadar söz konusu olabilir? CHP'de adaylık için İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın da adları geçiyor. Ancak cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin Haziran 2023'ten daha önce olacağı tahmin ediliyor. Ondan dolayı adı geçen belediye başkanlarının sorumluluk aldıkları 5 yıllık sürenin dolmasına kadar görevlerini yapmaları daha doğru olacaktır. “Siyasette, 24 saat bile çok uzun zamandır", demişti, sayın Demirel. Seçim sürecine girildiği zaman bu konu tekrar enine boyuna tartışılacaktır. Ancak şu an rüzgarın muhalefetten yana estiğini söyleyebiliriz.

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr          9.12.2020

 

 

 

          

DİKKAT! DİKKAT!

                                             Fotoğraf: ALİ ÇITAK

 

                                                             

            İlgililer, son günlerde ülkemizde tırmanışa geçen Coronavirus (Covit-19) salgını nedeniyle yurttaşlarımızı televizyon, sosyal medya, yazılı basın ve belediye hoparlörü kanalıyla tedbirli olmaları konusunda devamlı uyarıyorlar. Bir yurttaş olarak bize düşen görev de bu hayati uyarılara sadece yaptırım korkusuyla değil, kendimizin ve toplumun sağlığını korumak adına uymaktır. Bu hastalıkla mücadelede tüm yükü hayatı pahasına, canla başla, fedakarca çalışan doktor ve sağlık çalışanlarının üzerine bırakamayız. Hastalığa yakalanmamaya çalışmak, yakalandıktan sonra tedavi için uğraşmaktan çok daha kolay. Onun için önce tedbir.

        Tüm ülkeler, 2019 yılının Aralık ayında ilk olarak Çin'in Wuhan kentinde görülen Coronavirus (Covit-19) salgını ile mücadele ediyor. Dünyayı kasıp kavuran bu salgın hastalıktan dolayı (6 Aralık 2020 tarihi itibarıyla) ülkemizdeki can kaybı 14,705, dünyada ise 1,53 milyon olmuştur. Hastalığın başlangıcında İngiltere, Amerika, Brezilya gibi bazı ülkelerin salgını ciddiye almamalarının sonucunda o ülkelerdeki can kayıplarının çok arttığı görüldü. Sonra, her ülke kendine göre tedbir almaya çalışarak, artışı belli bir oranda durdurmayı başardı. Ancak ekonomik sebeplerle yaz aylarına girerken tedbirler gevşetilince tekrar vaka ve can kayıpları artmaya başladı. Bazı otoriterlerce, virüsün yaz sıcaklarında bulaşma gücünün azalacağı, gençlerde ve çocuklarda ise pek ölümcül olmayacağı savı ileri sürüldüyse de, bunların pek geçerli olmadığı ortaya çıktı.

           Sonbahar aylarından sonra kışa girerken geldiğimiz noktada; ülkemizde artık çemberin daraldığını virüsün girmediği ilin, ilçenin, köyün, sokağın neredeyse kalmadığını görüyoruz. Hastanelerde yoğun bakım ünitelerinde yatak sıkıntısı olduğunu, tanı konulsa bile bazı hastaların evlere gönderildiğini duyuyoruz. Çevremizden çok iyi tanıdığımız insanlar hayatını kaybetti. Konu, komşumuz tedavi altında. Son olarak 30 Kasım akşamı ülkemizde yeni tedbirler açıklandı. Hafta sonu tam ve hafta içi de gece sokağa çıkma kısıtlaması getirildi. Buna ilaveten bazı esnafların hizmet vermesi kısıtlandı ya da tümden dükkanları kapatıldı. Sorumlu yurttaşlar olarak biz de “bize bir şey olmaz”, demeden maske, mesafe, temizlik kurallarına titizlikle uymalı, gerekmedikçe dışarıya çıkmaktan, kalabalık ortamlara girmekten, ziyaretçi kabul etmekten, ziyaret yapmaktan kaçınmalıyız. Evlerimizi sık sık havalandırmayı, beslenmemize dikkat ederek bağışıklık sistemimizi arttırmayı da unutmamamız gerekir.

         Pandemi (salgın hastalık) süreci, saydam ve her şey halkın bilgisine sunularak götürülürse, halkın bilinçlenmesi ve güveni o oranda yüksek olacaktır. Tedbirlere uyum da öyle. Aşı çalışmalarından sonuç alınana ve salgın önlenene kadar tedbiri elden bırakmayalım.

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr           06.12.2020

                            

DEMOKRATİK TOPLUM

                               

Safranbolu

                                                                                                                                     

 

            Demokratik toplum, kurallı toplum demektir. Bu toplumlarda insanlar anayasa, yasa, yönetmelik ve etik kurallara uyarlar. Uymadıkları takdirde yaptırım ile karşılaşacaklarını bilirler. Hiç kimse “ben anayasayı tanımam,  yasalara uymam”, diyemez. Aksi halde, o toplumda kaos olur, yönetilemez    duruma gelir. Ticari faaliyette bulunurken de yasalara, yönetmeliklere uymak mecburiyeti vardır.

      22 Kasım 2020 tarihli Sözcü Gazetesinde bir haber; 10 Fırından Sadece 1’inin Ekmeği Tam Gramajda Çıktı. “İstanbul Valiliği koordinesinde Bağcılar’da 121 fırında gramaj-fiyat tarife denetimi yapıldı. Sadece 12 fırının standartlara uyduğu belirlenirken, 93 fırında azami ekmek fiyat tarifesine göre 1,5 lira olması gereken 200 gram ekmeğin daha yüksek fiyatla satıldığı tespit edildi. Fiyat-gramaj tarifesine uymayan her işletmeye asgari 10 bin TL ceza kesildi.” Haberin sonunda şu satırları okuyoruz." Valilik, İstanbul genelindeki 2579 fırının tamamının denetleneceğini belirterek, “fırıncı esnafımıza çağrımız; ekmeğiniz ve vatandaşın ekmeği ile oynamayın”, uyarısı yaptı.”

        İstanbul Valiliğinin başkanlığında ilgili birimler ile beraber yaptığı denetimin sonucunu yukarıdaki satırlarda okuduk. Fırınların %10’u ancak standartlara ve yasalara uymuş. Diğerleri uymamış. Burada yasa dışı haksız bir kazanç var. Sorulması gereken soru şudur; fırıncıların toplu bir şekilde, belirli bir süre halktan fazla para almasına niye müsamaha gösterildi? Edirne ilinde de aynı zam belli bir süre kural dışı olarak uygulandı. Ancak denetim ve yaptırımlar konusunda bir açıklama yapılmadı.

      25 Kasım 2020 tarihli Sözcü Gazetesinde başka bir haber; "Bakanlığı Dinleyen Özel Hastane Yok.” Sağlık Bakanlığı özel hastanelerde yapılacak korona testlerinin fiyatını 250 TL olarak belirledi. Ancak İstanbul’da testleri halen 400 ile 600 TL’ye yapan özel hastaneler var.” Corona (Covit 19) Virüs hastalığı ile tüm dünya ülkeleri uğraşıyor. Aşı ve ilaç çalışmaları sürüyor. Ancak şu anda belirli bir süreye daha ihtiyaç olduğu görülüyor. Aşı ne zaman gelir? Ne kadar etkili olur? Dünya bu dertten ne zaman kurtulur? Bu soruların yanıtları zaman içinde belli olacak. Ülkemizde de neredeyse hastalık zirve yaptı. Her gün ölüm ilanları ile sevdiklerimizin aramızdan ayrıldığını öğreniyoruz. Bu hastalıkta, hem salgının yayılmaması hem de erken tedavi için PCR testinin yapılması hayati önem taşıyor. Her kesimin fedakarlık yaptığı bir süreçte özel hastanelerin bakanlığın genelgesine uymayarak bu test için vatandaştan ekstra para istemesi ne kadar yasalara uyuyor?

      Yazımın başında da yazdığım gibi demokratik toplum yasalara uyan, kuralları içselleştiren toplumdur. Demokrasi, katiyen başıboşluk, isteyenin istediğini yaptığı bir rejim değildir. Bunu da denetleyecek olan devletin kurumlarıdır.

 

  

orhankalyoncu.blogspot.com.tr                            27.11.2020

   

SORUMLUSU VATANDAŞ DEĞİL

 

                                      

         Ülkemizde yapılan son cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin üzerinden 29 aya yakın bir zaman geçti. Normal seçimlerin yapılacağı Haziran 2023 tarihine yaklaşık 31 ay daha var. Ancak “erken seçim”, sözü de bir türlü gündemden düşmüyor. Son aylarda yapılan seçim anketleri ardı ardına yayınlanıyor. Avrasya araştırma kuruluşu,  2020 yılının Ekim ayında yapılan ve yayınlanan yedi ayrı seçim anketinin ortalamasını açıklamış. Buna göre, bugün seçim olsa kararsızlar dağıtılmadan önce siyasi partilerin alacakları oy oranları şöyle: AKP %30,74, CHP %20,08, İYİP %9,87, HDP %9,02, MHP %7,67, DEVA %1,81, GELECEK %1,15, SAADET %0,8, DİĞER, %0,6, KARARSIZLAR %18,18. Kararsızlar dağıtılınca oy oranları ise şöyle: AKP %37,5, CHP %24,54, İYİP %12.06, HDP %11,02, MHP %9,37, DEVA %2,21 GELECEKP %1,4, SAADET %1

        Bu tabloyu nasıl yorumlamak gerekir? Çeşitli nedenlerle sandığa gitmeyerek oy vermeyecek ya da şu an beğendiği bir partisi olmayan kararsızlar bu oy oranıyla bir siyasi parti olsalar Türkiye’nin 3. partisi durumundadır. Bu anketler sonucunda kararsızlar dağıtıldığında AKP iktidarının ve onu destekleyen MHP’nin (Cumhur İttifakı) oylarının fazla düşmediğini, muhalefet partilerinin de (Millet İttifakı) yeteri kadar güçlenmediğini görmekteyiz. Ekonomik, siyasi ve sosyal problemlerin arttığı bir dönemde muhalefetin güç kazanamaması, sorgulanması gereken bir olgu.

       11 Kasım 2020 Çarşamba günü CHP Ekonomi Masa’sının toplantısında konuşan genel başkan Kemal Kılıçdaroğlu, bir gazeteci tarafından kendisine sorulan,“ partinizin oyu beklediğiniz oranda artıyor mu”, sorusuna şöyle yanıt vermiş. “Hayır. Artmalı mı, artmalı. Oyumuz beklediğimiz ölçüde artmıyorsa sorumlusu kim, sorumlusu biziz, vatandaş değil.” Yine devamla, “vatandaşa güven vermek lazım, güveni çalışarak vereceğiz.” “Ama şunu ifade edeyim ki son 10 yılda en büyük değişimi yaşayan parti CHP’dir.”

        Bu konuşmada tam anlamıyla bir özeleştiri var mı? Genel başkan, “sorumlusu biziz, vatandaş değil”, diyor ama partinin oylarının artmamasının temel nedenlerine fazla değinmiyor. 12 Ekim 2020 tarihli Sözcü gazetesinde CHP’de önemli görevlerde bulunmuş bir ismin CHP’nin örgütleri ile ilgili bir konuşması bu nedenlerden biri olabilir mi? Diyor ki; “bizim başkanlar da, teşkilatlar da sadece kendilerine çalışıyor. Bir arkadaşımdan rica ettim. Oturduk telefonun başına, arkadaşım denemek için sırayla Ankara/Çankaya, İzmir/Konak ve İstanbul/Kadıköy ilçe teşkilatını arayıp “ partiye üye olmak istiyorum”, dedi. Üç ilçede de kapı duvar. Bir tane “buyurun, bekliyoruz”, diyen çıkmadı. Devamında AK Partinin çok güçlü olduğu bir ilçeyi aradı. Karşısındaki gereken belgeleri anlatıp sonraki gün için partiye davet etti. Telefondaki kadın, kapatmadan önce bir de not iletti. İlçe başkanımız, vaktiniz olursa bir beş dakika sizinle kahve içmek ister.”

       Üye kayıt işlemi son derece kolay bir işlemdir. Bununla birlikte CHP’de genel merkezin ve örgütlerin yapacağı birçok önemli çalışmalar daha vardır. Onlar da oyların artmamasının nedenleri arasında olabilir mi? Mesela; açılmayan parti binaları, blok listeler yüzünden tüm üyeleri kucaklamayan yönetimler, yapılmayan danışma ve seçim değerlendirme toplantıları. Mesela; tek adaylı kongreler. Mesela; ilçe örgütlerine verilen yetkiyle eş, dost, arkadaş çevresinden atanan belediye ve il genel meclis üyelikleri. Mesela; yapılmayan milletvekili ve belediye başkanlık önseçimleri. Parti, son on yılda çok değişti çok. Genel başkanın söylediği gibi, “partinin oyları artmıyorsa, sorumlusu vatandaş değil.

 orhankalyoncu.blogspot.com.tr   17.11.2020

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                           

EKMEK YEMEK

 

                                                                 

          “Ekmek yemek” deyimi; bir yerden geçimini temin etmek anlamına geldiği gibi yemek yemek anlamına da gelir. Eskiden büyüklerimiz, “ekmek ister misin”, diye sorduğunda, onların, "yemek yemekten", bahsettiğini anlardık. Ekmek her zaman sofralarımızın değişmezi olmuştur. Kuru ekmekler bile çeşitli şekillerde tüketilir, kırıntısı dahi ziyan edilmez. Türk milletinin geleneklerinde, ekmek adeta kutsal bir değer taşır. Nimet sayılır. “Ekmek çarpsın”, diye üstüne yemin edildiğini duyarız. Yolda bulsak öper, kenara koyarız.

        Türk Edebiyatının önde gelen yazarlarından Oktay Akbal (1923-2015) 2. Dünya Savaşında bir lise öğrencisiyken yazdığı Önce Ekmekler Bozuldu adlı ilk öyküsüne şöyle başlar; “önce ekmekler bozuldu, sonra her şey… Çünkü yeryüzünde savaş vardı. Türkiye 2. Dünya Savaşı’na (1939-1945) girmemişti ancak halk çok zorluk çekmişti. O yıllar kıtlık yıllarıydı. Ekmek vesikaya bağlanmıştı. O yılları yaşayanlar at pisliğinden arpa ayıklayıp ekmek yaptıklarını anlatırlardı. 1946’da Türkiye çok partili sisteme geçtikten sonra bir gün seçim meydanında muhaliflerin çocuklara, cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye karşı, “sen bizi aç bıraktın”, diye bağırtması üzerine İnönü, tarihe geçen şu sözünü söylemişti; “ben sizi aç bıraktım ama babasız bırakmadım.”

       “Ekmek kavgası” her zaman vardı ve var olmaya devam edecek. 1789 Fransız Devriminden önce halk Avrupa da da yokluk çekiyordu. Halkın zor durumu Fransız Kraliçesi Marie Antoinet’e (1755-1793) anlatıldığında tarihe geçen şu sözü söylediği rivayet edilir; “ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler.” Ancak tarihçiler Fransız Kraliçesi’ne mal edilen bu sözün çok daha önceleri söylendiğini, aristokrasinin duyarsızlığını ifade etmek için ona yakıştırıldığını ileri sürerler.

        Günümüzde de ekmek önemini koruyor. Çünkü halkın olmazsa olmaz temel ihtiyacı olan bir gıda maddesi. 2020 yılının Kasım ayına girerken geçen hafta Edirne ilinde (ilçeler dahil) bazı fırınların ekmek fiyatına % 35 zam yaparak 1,5 TL’dan sattıkları 210 gramlık ekmeği, 200 grama düşürdükleri ve 2.00 TL’dan sattıkları görüldü. Böylece Türkiye genelinde kilosu 8.00 TL olan ekmeği, Edirneliler 10.00 TL’dan almaya başladılar.  Yapılan bu zamma Edirne Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği karşı olduğunu açıklamış olmasına rağmen Edirne Fırıncılar Derneği bu zammı uygulamaya başladılar.

        Fırıncılar, girdi fiyatlarının arttığını söyleyerek %35 gibi resmi enflasyon oranının neredeyse 3 kat zammı kendiliğinden yapabiliyorlar. Ama unuttukları bir şey var. Halkın geliri bu miktarda artmıyor. Memur, emekli, işçi yıllık %10 civarında zam alabiliyorlar. Çiftçiler, hayvan yetiştiricileri, süt üreticileri genelde malını değerinde satamıyor, zarar ediyorlar. Esnaflar da, alınan tedbirlerden dolayı yeteri kadar iş yapamıyorlar. Corona (Covid 19) salgın hastalığının hızla yayıldığı, işsizliğin, pahalılığın, dövizin arttığı bir dönemde bu zammın ne kadar isabetli olduğuna halk karar verecektir. Acaba siyasetçilerin bu zam karşısında sadece “askıda ekmek” önerisinden başka söyleyecekleri bir şey yok mu?

 

orhankalyoncu.blogspot.com.tr   09.11.2020